In 1884 pleitte een raadslid ervoor om de Heikese kerk af te breken (in zijn ogen “geen sieraad voor de stad”) om plaats te maken voor een groots marktplein. Een voorstel dat destijds gelukkig geen doorgang vond, maar wel de blijvende spanning blootlegt tussen ruimtelijke ontwikkeling en (religieus) erfgoed.
In opdracht van de Gemeente Tilburg deed ik onderzoek naar de verhalen van de Heikese kerk. Niet alleen als gebouw, maar als plek die al eeuwenlang een rol speelt in het publieke leven van de stad: van vieren, begraven en besturen tot handel, onderwijs en ontmoeting.
De resultaten van dit onderzoek kregen een plek in het boek Religieus Erfgoed (Ronald Peeters, Henk van Doremalen, Dirk van Alphen en Joost op 't Hoog) wat onlangs is verschenen. Mijn bijdrage laat zien hoe verhalen erfgoed betekenis en context geven, en hoe het zichtbaar maken van deze verhalen kan bijdragen aan ruimtelijke kwaliteit en betrokkenheid. Een van die verhalen is dat van de klokken van de Heikese kerk.
De oudste klok van de Heikese kerk dateert uit 1654 en speelde een rol bij tal van historische momenten in Tilburg. Van het luiden bij het verkrijgen van stadsrechten in 1809 en het overlijden van koning Willem II in 1849, tot haar terugkeer na de Tweede Wereldoorlog, waarin zij door de bezetter werd geroofd. Tot op de dag van vandaag klinkt deze klok nog altijd over de stad, als levend erfgoed dat het verleden hoorbaar maakt.
Door de verhalen te ordenen aan de hand van thema’s en locaties, ontstaat een netwerk dat doet denken aan een metrolijnen, met de Heikese kerk als knooppunt. Verhaallijnen die verleden, heden en toekomst met elkaar verbinden. Zo wordt erfgoed geen belemmering voor stedelijke ontwikkeling, maar juist een bron van identiteit en inspiratie.
De resultaten van dit onderzoek kregen een plek in het boek Religieus Erfgoed (Ronald Peeters, Henk van Doremalen, Dirk van Alphen en Joost op 't Hoog) wat onlangs is verschenen. Mijn bijdrage laat zien hoe verhalen erfgoed betekenis en context geven, en hoe het zichtbaar maken van deze verhalen kan bijdragen aan ruimtelijke kwaliteit en betrokkenheid. Een van die verhalen is dat van de klokken van de Heikese kerk.
De oudste klok van de Heikese kerk dateert uit 1654 en speelde een rol bij tal van historische momenten in Tilburg. Van het luiden bij het verkrijgen van stadsrechten in 1809 en het overlijden van koning Willem II in 1849, tot haar terugkeer na de Tweede Wereldoorlog, waarin zij door de bezetter werd geroofd. Tot op de dag van vandaag klinkt deze klok nog altijd over de stad, als levend erfgoed dat het verleden hoorbaar maakt.
Door de verhalen te ordenen aan de hand van thema’s en locaties, ontstaat een netwerk dat doet denken aan een metrolijnen, met de Heikese kerk als knooppunt. Verhaallijnen die verleden, heden en toekomst met elkaar verbinden. Zo wordt erfgoed geen belemmering voor stedelijke ontwikkeling, maar juist een bron van identiteit en inspiratie.